Bronisław Świderski - wybitny leszczynianin, człowiek wielu talentów
Data rozpoczęcia: 2020-12-30
Data zakonczenia:
Gdybym spróbował napisać, czym zajmował się dr Bronisław Świderski, ten wstęp byłby zbyt obszerny. Lepiej określić doktora mianem człowieka renesansu, osadzonego w trudnych realiach przełomu XIX i XX wieku. Jeśli chcieliby Państwo dowiedzieć się o nim więcej, zachęcam do przeczytania tekstu.
Bronisław Świderski przyszedł na świat 25 grudnia 1873 roku w Jarocinie. Jako dziecko zamieszkał z rodzicami i rodzeństwem w Dobrzycy, z której przeprowadził się do Ostrowa Wielkopolskiego. Uczęszczał tam do Katolickiego Królewskiego Gimnazjum, uznawanego za ośrodek walki z germanizacją. W Ostrowie wstąpił do Towarzystwa Tomasza Zana, czyli tajnego koła powołanego celem samokształcenia młodzieży.
Uznany lekarz
Na studia medyczne wyjechał do Berlina, gdyż w Wielkim Księstwie Poznańskim brakowało uczelni wyższej. Studiował także w niemieckim wówczas Wrocławiu, a dyplom naukowy uzyskał w Giessen. Został specjalistą w zakresie chirurgii i położnictwa.
W 1900 roku, po studiach, zamieszkał w Lesznie. Wybór padł na to miasto prawdopodobnie dlatego, że jego brat, Stanisław, jako ksiądz objął pobliską parafię w Świerczynie. W Lesznie otworzył praktykę lekarską i w tym mieście w 1901 roku wstąpił w związek małżeński. Wykonywanie praktyki lekarskiej zagwarantowało mu wysokie dochody i dostatnie życie.
Dr Świderski pomagał w budowie szpitala położonego przy ówczesnej ul. Osieckiej w Lesznie, który należał do zgromadzenia sióstr elżbietanek. Lecznica gwarantowała dostęp do opieki medycznej każdemu, bez względu na sytuację majątkową i wyznanie. Świderski został dyrektorem tej placówki. Podczas I wojny światowej szpital został zajęty przez Niemców na potrzeby leczenia rannych żołnierzy.
Działalność społeczna
Jak już wcześniej wspomniano, jeszcze w czasach szkolnych i studenckich B. Świderski zaangażował się w działalność na rzecz krzewienia polskości w trudnych zaborczych warunkach. We wciąż niemieckim Lesznie działał w Towarzystwie Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego i trwał w nim aż do wybuchu II wojny światowej. Przystąpił także do Towarzystwa Przemysłowców Polskich. Dr Świderski był zaangażowany w funkcjonowanie Koła Śpiewackiego Polskiego im. Dembińskiego, zakładał Bank Ludowy w Lesznie, Towarzystwo Polskich Robotników oraz Towarzystwo Polsko-Katolickich Terminatorów. Należał do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, a w II Rzeczypospolitej był w Lesznie radnym. Przyjaźnił się z adwokatem Adamem Ruszczyńskim, o którym pisaliśmy niedawno na stronach MBP w Lesznie.
Ciekawy jest wątek związany z powstaniem w Lesznie zwierzyńca. Tę inicjatywę popierał dr Świderski. Ogród założono w 1903 roku niedaleko domu lekarza, w miejscu dawnych wałów miejskich - na obecnej ul. Poniatowskiego. Trzymano w nim m.in. małpy, daniele oraz egzotyczne gatunki ptaków. Po I wojnie światowej i po Powstaniu Wielkopolskim zwierzyniec podupadł. Dr Świderski mocno zaangażował się w przywrócenie mu świetności. Stanął na czele Towarzystwa Upiększania Miasta zamienionego następnie na Towarzystwo Miłośników Zwierzyńca, które ewoluowało w Towarzystwo Przyjaciół Zwierzyńca. Gdzie tylko mógł, zwracał się o pomoc w rozbudowie ogrodu zoologicznego i wzbogacenie go o nowe gatunki zwierząt.
Działalność wydawnicza
Już wiedzą Państwo, że dr Bronisław Świderski był wyjątkowo zaangażowany w życie miasta. Oprócz szeroko prowadzonej działalności na niwie społecznej realizował się także jako autor książek oraz wydawca. Napisał publikację poświęconą sposobom obchodzenia się z niemowlętami, czym w sposób bezpośredni nawiązywał do swojej profesji. Najważniejszym opracowaniem autorstwa Świderskiego jest "Ilustrowany opis Leszna i ziemi leszczyńskiej". Publikację, zarówno w wersji oryginalnej, jak również w formie reprintu, można przeglądać w siedzibie MBP przy ul. Bolesława Chrobrego w Lesznie. Warto wspomnieć, że doktor wspierał finansowo czasopismo "Ziemia Leszczyńska" i sam w nim publikował.
Miejsca doktora
Warto zwrócić uwagę na miejsca, z którymi związany był dr Świderski. Na początku XX wieku zamieszkał wraz z małżonką w willi przy dzisiejszej ul. Gabriela Narutowicza 47. W 1933 roku Świderscy przenieśli się do własnej kamienicy u zbiegu ulic Narutowicza i Paderewskiego.
To nie były jedyne nieruchomości należące do dr. Bronisława Świderskiego. Podczas I wojny światowej kupił m.in. folwark Cieszkowice koło Wąsosza, który sprzedał w związku z tym, że po I wojnie światowej teren ten znalazł się w granicach Republiki Weimarskiej. Wkrótce nabył folwark Berdychowo oraz grunt nad Jeziorem Łoniewskim, gdzie założył zakład przyrodolecznictwa "Stanisławówka". Nazwa zakładu tak bardzo zapadła w pamięć zbiorową, że leszczynianie do dziś mawiają, że jadą wypoczywać "na Stanisławówkę". Dr Bronisław Świderski opiewał urodę wielkopolskiej ziemi, w szczególności właśnie okolic Osiecznej. Miasteczko to widział jako znakomitą lokalizację dla uzdrowiska.
*
Dr Bronisław Świderski zmarł w Lesznie 1 stycznia 1941 roku. W tych dniach mija 80 lat od tego wydarzenia. Pochowano go na nieistniejącym już cmentarzu katolickim w Lesznie. Grób rodziny Świderskich został przeniesiony na cmentarz przy ul. Kąkolewskiej.
*
W tradycyjnych zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Lesznie znajdą Państwo publikacje poświęcone dr. Bronisławowi Świderskiemu, jak również pozycje jego autorstwa. Szczególnie polecamy publikację napisaną przez Janinę Małgorzatę Halec. Dla tych, którzy wolą zgłębiać wiedzę z poziomu fotela, mamy inną propozycję - wiele tekstów o doktorze dostępnych jest na platformie Leszczyńskiej Biblioteki Cyfrowej w różnych czasopismach, które zamienione zostały na wersję elektroniczną. Aby się z nimi zapoznać, należy zerknąć tutaj.
Łukasz Domagała
Ulica dr. Bronisława Świderskiego w Lesznie:
Galeria
