Twórca postępu technicznego wielkopolskich miast

Zobacz zdjęcie w większej rozdzielczości

Data rozpoczęcia: 2025-06-24
Data zakonczenia:

110 lat temu zmarł Max Hempel. Niemiecki inżynier, który na przełomie XIX i XX wieku był jednym z twórców postępu technicznego wielu wielkopolskich miast, w tym Leszna. Zaprojektował m.in. zakłady gazownicze w Kórniku, Krobi i Miejskiej Górce oraz wodociągowe w Nakle, Rawiczu i Wschowie, a pod ten leszczyński dał podwaliny.

Max Hempel urodził się 28 czerwca 1849 roku w Wierzchowicach (wówczas Wirschkowitz) na Dolnym Śląsku. Studiował we Wrocławiu, praktykował w Londynie, a swoje rodzinne przedsiębiorstwo prowadził w Berlinie. Specjalizowało się ono w budowie gazowni, wodociągów i kanalizacji.

W naszych okolicach pojawił się w latach 90. XIX wieku za sprawą budowy centralnego systemu wodociągowego w Rawiczu. Był wówczas już doświadczonym przedsiębiorcą. Inwestycję z powodzeniem zakończył w 1896 roku i przyniosła mu ona rozgłos oraz uznanie w całej Wielkopolsce.

Prace Hempla z zainteresowaniem śledzono choćby w Lesznie, gdzie również borykano się z niedoborem wody. „W grudniu 1896 r. radni przeznaczyli na wstępne poszukiwania wody 10 000 marek i powołali specjalną komisję ds. wody (Wasserkommission), na której czele stanął berliński inż. Max Hempel. W ciągu 1897 r. – na podstawie wytycznych Hempla – dokonano odwiertów próbnych na północy miasta (w pobliżu studni Sedańskiej) oraz na południu (w brzozowym zagajniku przy przejedzie kolejowym do Zaborowa). Woda znaleziona w brzezinie rokowała większe szanse na budowę ujęcia dla wodociągu, a zatem to tutaj w 1898 r. przeprowadzono dalsze badania i zdecydowano ostatecznie o ulokowaniu zakładu.” Czytamy w książce autorstwa Mirona Urbaniaka i Joanny Spychaj-Skopińskiej 120 lat wodociągów w Lesznie.

Hempel przygotował całą dokumentację i zaprezentował ją władzom miasta. Zrezygnowano jednak z jej realizacji z powodu wysokich kosztów. Leszczyńscy radni przyjęli projekt innego inżyniera – Salbacha, ale z wykorzystaniem najlepszych rozwiązań technicznych z projektu Hempla.

Osoby zainteresowane dodatkowymi informacjami o Maxie Hemplu i jego projektach zapraszamy do Czytelni naukowej. Mamy nie tylko książki, w których opisano jego zawodowe dokonania. Udostępniamy też czytelnikom platformę Academica – narzędzie, które otwiera drzwi do niezliczonych zasobów wiedzy polskich bibliotek w formie cyfrowej: książek, czasopism, oraz materiałów naukowych.

W gablotach pod schodami (obok Czytelni naukowej) prezentujemy ekspozycję poświęconą berlińskiemu inżynierowi. Zapraszamy.

(mach)

Fot. 120 lat wodociągów w Lesznie, Miron Urbaniak, Joanna Spychaj-Skopińska