Józef Czapski (1896-1993) prozaik, eseista i krytyk, artysta malarz, jeniec obozów sowieckich w Starobielsku i Griazowcu, publikował na łamach „Głosu Plastyków” i „Wiadomości Literackich”, od 1946 roku współtworzył paryską „Kulturę”. Do 1957 roku obrazy Czapskiego były w Polsce nieosiągalne, przez cały okres panowania komunizmu nazwisko pisarza znajdowało się na liście autorów zakazanych. Mówiono o nim „myśliciel, czuły obserwator duszy człowieka, bezinteresowny, uczynny idealista. Był wysokiego wzrostu i rzeczywiście wyrastał ponad głowę, nie tylko w sensie dosłownym. Fascynował erudycją i duchową elegancją.” Na zachodzie środowisko emigracyjne oraz wszyscy, których obchodził los Polski i Polaków, wiedzieli, że tak naprawdę nie ambasador Jerzy Putrament, ale właśnie Józef Czapski – emigrant, sukcesywnie wymazywany, wyciszany, pisarz z listy nazwisk zakazanych, był właściwym głosem tych, co w kraju pozostali.
Przekraczanie granic i pogranicza:
terytorialne – kresy wschodnie, pisarz na emigracji, żołnierz na frontach pierwszej i drugiej wojny światowej, twórca mający związek z wielokulturowością, posługujący się wieloma językami i zawsze otwarty na drugiego człowieka, jego dzieła literackie stawały się efektem przekraczania granic gatunkowych, cała twórczość to współistnienie i przenikanie się literatury i malarstwa.
Barbara Hałusek
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
