„Narratorka intymnych przeżyć kobiecych”
Data rozpoczęcia: 2020-10-29
Data zakonczenia:
Rzecz bowiem w tym, żeby istnieć w sposób maksymalny, żeby realizować wiele możliwości, ale żeby się w nich nie rozproszyć, nie rozpłynąć się w nastrojach, nie zagubić w myślowych spekulacjach, nie zniszczyć w nadmiarze uczuć.
M. Kuncewiczowa, Nowele i bruliony prozatorskie, Warszawa 1985
Maria Kuncewiczowa (30.10.1895 – 15.07.1989)
125 rocznica urodzin pisarki, eseistki, tłumaczki, wicepreces PENClubu w latach 1940-1946.
Wszechstronnie wykształcona, absolwentka filologii francuskiej i polskiej, ukończyła konserwatoria muzyczne w Warszawie i Paryżu. Jako literatka zadebiutowała w 1918 roku nowelą „Bursztyny” wydrukowaną na łamach pisma „Pro Arte et Studio”. Autorka „Cudzoziemki” - powieści będącej jednym z najwybitniejszych osiągnięć psychologizmu międzywojennego oraz pierwszej polskiej powieści radiowej pt. „Dni powszednie państwa Kowalskich” i „Kowalscy się odnaleźli”. Tytuły te to zaledwie ułamek różnorodnego i stojącego na wysokim poziomie artystycznym dorobku literackiego pisarki. Kuncewiczowa niejednokrotnie wyprzedzała współczesne sobie nurty pisarskie. To właśnie skrupulatność i zmysł obserwacyjny pozwoliły jej stworzyć prozę psychologiczną, której narracja była zapisem intymnych przeżyć bohaterów. Stawała się ponadto innowacją wybiegającą daleko poza ówczesne normy powieściowe.
Mniej znaną stroną jej twórczości były pisma z pogranicza literatury faktu i reportażu. To również zapiski z podróży, korespondencje i szkice literackie. Zawsze skrupulatnie spisane i udokumentowane, stanowiły pokaźny zbiór pism, które autorka starała się promować i nagłaśniać. Była wielką propagatorką literatury polskiej na świecie, tłumaczyła rodzimych klasyków i wykładała na Uniwersytecie w Chicago.
Maria Kuncewiczowa jest jedną z tych postaci w naszej literaturze, które zyskały już sobie trwałą
i solidną pozycję. Jej niepospolita i wszechstronna kultura artystyczna, subtelność i pastelowość rysunku, język giętki, plastyczny, pełen wdzięku, a przytem par excellence liryczny, kompozycja nigdy nie szablonowa, inteligentna i celowa… Należy ona przy tym do rzędu tych pisarzy, którzy odzywają się wtedy jedynie, gdy istotnie mają coś do powiedzenia; kiedy chwyta za pióro – jest to już jakby ostatni etap, rezultat poważnych przemyśleń, podsumowanie ważnego i istotnego zagadnienia, zakończenie pewnego procesu. (Drugie życie doktora Murka, nota wydawcy, wyd. Tow. Wyd. Rój, Warszawa 1936, s. 348)
Proponowane tytuły oraz wiele innych dotyczących twórczości i życia Marii Kuncewiczowej znajdują się w księgozbiorze biblioteki. Zapraszamy do lektury oraz do własnych dalszych poszukiwań.
Barbara Hałusek
Dział Informacyjno-Bibliograficzny MBP w Lesznie
Źródło:
M. Kuncewiczowa, Nowele i bruliony prozatorskie, Warszawa 1985
T. Dołęga-Mostowicz, Drugie życie doktora Murka, nota wydawcy, wyd. Tow. Wyd. Rój, Warszawa 1936, s. 348
Barbara Szymczak-Maciejczyk, Doświadczenie miłości i samotności. Przetwarzanie życia w literaturę w prozie Marii Kuncewiczowej Kraków 2018 [dostęp online 27.10.2020]
Maria Kuncewiczowa. Niezwykła pisarka wielu epok, https://www.polskieradio.pl/8/3664/Artykul/2341869,Maria-Kuncewiczowa-Niezwykla-pisarka-wielu-epok [dostęp online 27.10.2020]
Fotografia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Kuncewiczowa