„1939. Wielkopolska broni się!” oraz „Wojsko polskie 1939. Organizacja i uzbrojenie"
Data rozpoczęcia: 2025-02-26 17:00
Data zakonczenia: 2025-02-26 18:00
Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Grochowiaka w Lesznie wraz z Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu zapraszają na promocję książki Piotra Orzechowskiego pt. „1939. Wielkopolska broni się!” oraz książki „Wojsko polskie 1939. Organizacja i uzbrojenie” autorstwa Andrzeja Konstankiewicza, Pawła Mikołaja Rozdżestwieńskiego i Krzysztofa Haładaja. Spotkanie z okazji obchodów Dnia Pamięci o Żołnierzach Wyklętych odbędzie się w ramach cyklu „Przystanek Historia” 26 lutego, o godzinie 17:00 w Leszczyńskiej Galerii Książki. Poprowadzi je Piotr Orzechowski oraz Paweł Mikołaj Rozdżestwieński. Wstęp wolny.
1939. Wielkopolska broni się!
Polska była pierwszym krajem, który w 1939 r. nie poddał się szantażowi Niemiec. Te jednak postanowiły, że zmuszą nasz kraj do uległości siłą militarną. Przygotowano plan ataku na Polskę, a głównym jego celem miało być przełamanie obrony i zniszczenie naszej armii.
Zadania obronne dla Armii „Poznań” zakładały podjęcie walki na granicy a następnie wycofanie się na kolejne linie obrony. Jednym z celów było opóźnianie postępów agresora, czynione w taki sposób by nie dać się szybko zdominować ani też pobić. Zakładano również zadawanie przeciwnikowi strat. Zmierzano do tego, by nie podejmować dużych bitew, starając się zachować zdolności operacyjne, aż do rozpoczęcia spodziewanej ofensywy sojuszników na Zachodzie Europy.
Wydawnictwo ma charakter popularno-naukowy i w ujęciu syntetycznym przedstawia etapy zmagań zbrojnych w 1939 r. na obszarze województwa poznańskiego. Omawia incydenty graniczne mające miejsce przed oficjalnym rozpoczęciem agresji. Przedstawia trzydniową walkę w obronie granic a także dalsze działania wojsk polskich (wycofanie na kolejne linie obrony) jak również działania niemieckie (zajęcie obszaru Wielkopolski i zorganizowanie tam własnej, okupacyjnej administracji).
Publikację ilustrują szczegółowe mapy przedstawiające sytuację z pierwszych dwóch tygodni walk a także liczne fotografie oraz propozycje ćwiczeń edukacyjnych.
Wojsko Polskie 1939. Organizacja i uzbrojenie
Duże zróżnicowanie wzorów broni przed wrześniem 1939 r. w Siłach Zbrojnych II Rzeczypospolitej było konsekwencją warunków, w jakich armia ta tworzyła się w latach 1918–1921. Broń rosyjska, austriacka i niemiecka uzyskana po byłych armiach zaborczych, uzupełniona następnie doraźnymi zakupami broni francuskiej, włoskiej i angielskiej, wymagała ujednolicenia i uporządkowania.
Przez cały okres dwudziestolecia prowadzono unifikację uzbrojenia, przede wszystkim broni strzeleckiej, połączoną z równoczesną wymianą na nowsze wzory, w większości już produkcji polskiej. Tempo tego procesu zależało od ograniczonego budżetu państwa, co z kolei rzutowało na dostawy z krajowych wytwórni, których maksymalne możliwości produkcyjne nie były faktycznie wykorzystywane. W połowie lat trzydziestych zdołano zunifikować podstawową broń strzelecką i uzupełnić ją następnie nowymi jej rodzajami. Udało się także częściowo wymienić sprzęt artyleryjski na wyprodukowany już po I wojnie światowej i uzupełnić go nowymi rodzajami dział. Natomiast niektóre rodzaje i wzory broni rosyjskiej, austriackiej, niemieckiej i francuskiej po wyremontowaniu pozostały w wyposażeniu Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej.
Utworzone bronie pancerne oraz istniejące lotnictwo i inne bronie techniczne zaopatrzono w sprzęt przeważnie krajowej produkcji, który ze względu na możliwości budżetowe nie mógł być wymieniony w całości tuż przed wojną na nowocześniejszy.
W porównaniu ze stanem z 1921 r., kiedy to polskie siły zbrojne przyjęły pokojową organizację, postęp w zakresie technicznej i taktycznej jakości sprzętu uzbrojenia był znaczny, jak na możliwości państwa, które po 123 latach niewoli i olbrzymich zniszczeniach I wojny światowej odzyskało niepodległość. Ponadto sprzęt ten, w niektórych rodzajach i wzorach, nie odbiegał jakością od używanego w innych armiach, czego sprawdzianem była 35-dniowa kampania we wrześniu i w październiku 1939 r.