Aleksander Fredro (20.06.1793-15.07.1876)
Data rozpoczęcia: 2023-06-20
Data zakonczenia:
Aleksander Fredro (20.06.1793-15.07.1876)
Dwieście trzydzieści lat temu urodził się Aleksander Fredro, uważany za najwybitniejszego komediopisarza w historii literatury polskiej, autor kilkudziesięciu utworów scenicznych („Zemsta”, „Śluby panieńskie”, „Mąż i żona”, „Pan Jowialski”), poeta i pamiętnikarz, członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Akademii Umiejętności, a także oficer w wojskach napoleońskich, odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari.
W 230. rocznicę urodzin wielkiego polskiego komediopisarza garść ciekawostek o pisarzu:
• Fredro, mając zaledwie szesnaście lat, zaciągnął się do wojska w służbie Napoleona Bonapartego i brał udział w wyprawie na Moskwę.
• Miał 25 lat, gdy napisał swój pierwszy utwór pt. „Pan Geldhab”, który już w trzy lata po publikacji wystawiany był na deskach teatru.
• Pisarz wychowany w tradycjach oświeceniowych, nie utożsamiał się z ideami romantyzmu, za co był mocno krytykowany. W efekcie, po opublikowaniu pierwszych utworów, zamilkł na 18 lat i pisał „do szuflady”. Utwory te ujrzały światło dzienne dopiero po śmierci autora.
• Po wznowieniu działalności komediopisarskiej, podjął decyzję o niepublikowaniu
i niewystawianiu swoich dzieł w przypadku żądania odeń jakichkolwiek zmian w ich treści.
• Fredro uważany jest w literaturze polskiej za najwybitniejszego znawcę ludzkich charakterów. Komediopisarz nie należał jednak do osób wesołych z natury. We wspomnieniach i opracowaniach biografów przedstawiany jest jako człowiek ponury
i zamknięty w sobie.
• Przez jedenaście lat starał się o rękę wybranki swojego serca, Zofii Skarbkowej z domu Jabłonowskiej, w której zakochał się na całe życie i z którą pozostał w związku małżeńskim aż do śmierci. Para miała dwójkę dzieci.
• Warto również przypomnieć, iż w codziennym języku potocznym, niejednokrotnie zdarza się nam mówić językiem Fredry, używając zwrotów „Mocium Panie!”, „wolnoć Tomku w swoim domku”, „jak ty komu, tak on tobie”, czy „jeśli nie chcesz mojej zguby, krokodyla daj mi luby.”
• Aleksander Fredro zmarł 15 lipca 1876 roku, został pochowany w rodzinnej krypcie w Rudkach koło Lwowa. W latach 70-tych prof. Bogdan Zakrzewski, badacz i miłośnik twórczości Fredry podobno skradł z grobowca jeden palec szkieletu pisarza, który został wmurowany w ścianie kościoła św. Maurycego we Wrocławiu.
• Rok 2023 został ustanowiony przez Sejm Rokiem Aleksandra Fredry.
Barbara Hausek