Dzięki digitalizacji pokonujemy czas i przestrzeń
Data rozpoczęcia: 2023-06-26
Data zakonczenia:
- Przekształcanie materiałów piśmiennych na wersję elektroniczną jest rewolucją taką samą jak ta dokonana przez Gutenberga w XV wieku (przejścia od rękopisu do druku). Wtedy drukarstwo było istotnym czynnikiem przemiany w obiegu informacji, dziś jest nim digitalizacja - mówił starszy bibliotekarz, digitalizator Andrzej Przewoźny podczas Dnia Otwartego Pracowni Digitalizacji. Wydarzenie odbyło się 20 czerwca 2023 r. w Leszczyńskiej Galerii Książki w ramach projektu pn. "Powiększenie zasobów Leszczyńskiej Biblioteki Cyfrowej z digitalizacją czasopism i materiałów regionalnych i sportowych".
Digitalizacja polega na wprowadzeniu do pamięci komputera tradycyjnych, drukowanych lub rękopiśmiennych materiałów bibliotecznych, lub archiwalnych w postaci danych cyfrowych metodą skanowania. Miejska Biblioteka Publiczna zajmuje się digitalizacją od 2016 roku, wtedy też powstała Leszczyńska Biblioteka Cyfrowa. Od tego czasu z jej zbiorów skorzystało już 6,5 miliona Czytelników, a do ich dyspozycji jest aktualnie 18 tysięcy pozycji.
- Do LBC zaglądają ludzie z całego świata. Statystyki dotyczące tej strony są ogólnodostępne, zatem każdy może zweryfikować te dane. Z tych zbiorów korzystają zwłaszcza osoby, które interesują się naszym regionem, czyli terenem byłego województwa leszczyńskiego i wszystkim, co z nim związane. Przypominam, że LBC jest biblioteką, na którą składają się materiały ściśle związane z tym obszarem, to nie jest biblioteka, w której znajdziemy "Pana Tadeusza", od tego są inne biblioteki cyfrowe - wyjaśniał Przewoźny.
Wszyscy, którzy tego dnia odwiedzili Pracownię Digitalizacji, mogli na własne oczy zobaczyć jak powstaje Leszczyńska Biblioteka Cyfrowa oraz poznać tajniki procesu digitalizacji. Zwiedzający dowiedzili się, że na pracownię digitalizacji składają się komputery z monitorami wysokiej rozdzielczości, specjalistyczne oprogramowanie, skanery, czy aparat fotograficzny.
- Sprzęt, którym dysponujemy, jest najwyższej jakości, ale najważniejszy jest człowiek, czyli osoba, która dokonuje selekcji tego, co powinno być zdigitalizowane z różnych powodów. Ucyfrawiane powinny być albo rzeczy bardzo ważne, albo te, których za chwilę nie będzie można dotykać, chociażby stare gazety drukowane na papierze kwaśnym, który po latach pęka. Analiza i otwarty umysł to podstawa - dodał Przewoźny.
Digitalizacja to żmudny proces, w który zaangażowany jest cały zespół ludzi. Trzeba odpowiednio dobrać parametry na skanerze, tak by kolory dygitalizowanego przedmiotu były dobrze odwzorowane. Sam proces ułożenia np. książki na skanerze jest również pracochłonny, ponieważ stare książki są sztywno zszyte i ciężko je odpowiednio umiejscowić. Następnie należy dany materiał obrobić cyfrowo, czyli dostosować go do standardów bibliotek cyfrowych, po to, by były one zaczytywane przez przeglądarki internetowe i łatwo można było je wyszukać. Gdyby zsumować czasowo wszystkie te czynności, to wychodzi, że nad jedną stroną książki pracuje się około 10 minut.
- Proces digitalizacji wymaga cierpliwości i dokładności, ale bywa bardzo satysfakcjonujący i ciekawy. Dzięki mojej pracy mam dostęp do starodruków, których na żywo nie może zobaczyć przysłowiowy Kowalski. Najstarszą ucyfrawianą przeze mnie pozycją jest dzieło Jana Jonstona "Historiae naturalis de quadrupedibus" – pierwsze polskie kompendium historii naturalnej pisane w Lesznie, wydane w XVII wieku. Czytając i przeglądając takie dzieła, można się wiele nauczyć - opowiadał Przewoźny.
W Leszczyńskiej Bibliotece Cyfrowej skanowane są nie tylko książki, ale także fotografie, mapy, gazety, pocztówki oraz wszystko to, co kiedyś tylko leżało w wielkich szafach, a do czego warto dać dostęp Czytelnikom z całego świata.
- Dzięki digitalizacji pokonujemy czas i przestrzeń. Oznacza to, że materiały w jednej chwili mogą być widoczne w każdym miejscu na świecie - podsumował Przewoźny.
Dostęp do Leszczyńskiej Biblioteki Cyfrowej jest bezpłatny i nie wymaga rejestracji oraz logowania.
Instrukcję obsługi katalogu znajdziecie pod tym linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=LhMIEtzJ3T4&t=325s
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Magdalena Woźna
Galeria
