Jerzy Kosiński (14.06.1933-03.05.1991)
Data rozpoczęcia: 2023-06-14
Data zakonczenia:
Dziewięćdziesiąt lat temu urodził się Jerzy Kosiński, polski pisarz pochodzenia żydowskiego, piszący w języku angielskim. Autor m.in. powieści „Kroki” uhonorowanej w 1969 roku nagrodą National Book Award, „Malowanego ptaka”, jednego z najgłośniejszych arcydzieł prozatorskich drugiej połowy XX wieku, ekranizowanego 2019 roku oraz powieści „Wystarczy być”, na podstawie której napisano scenariusz do filmu pod tym samym tytułem, nominowany do nagrody Złoty Glob.
Jerzy Kosiński, właściwie Józef Lewinkopf, pisywał również pod pseudonimem Joseph Novak. Urodził się w Łodzi w rodzinie o żydowskich korzeniach. W 1957 roku wyjechał na stałe do Stanów Zjednoczonych, gdzie po ponad dziesięciu latach pobytu otrzymał amerykańskie obywatelstwo. W latach siedemdziesiątych był prezesem amerykańskiego Pen Clubu.
W 1965 roku wydał powieść „Malowany ptak”, która przyniosła mu największy rozgłos. Powieść, w której doszukiwano się wątków autobiograficznych, opisująca dramatyczną historię żydowskiego chłopca podczas drugiej wojny światowej, skupiła wokół siebie liczne kontrowersje. Pojawiły się pytania o autentyczność historii oraz podejrzenia o plagiat. Wiele z tych pytań do dziś pozostaje bez odpowiedzi, sprawiając, iż „Malowany ptak” porusza nie tylko samą fabułą, będącą przerażającym studium o przemocy, odarciu z ludzkiej godności, jak również kontrowersjami związanymi z samym autorem.
Jerzy Kosiński z podejrzeniami o plagiat musiał mierzyć się kilkukrotnie, m.in. w przy okazji wydanej w 1972 roku powieści pt. „Wystarczy być”, gdzie doszukano się znacznych podobieństw z „Karierą Nikodema Dyzmy” Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Pisarstwo Kosińskiego nasuwało również pytania o autentyczność językową wychodzących spod jego pióra tekstów. Badacze literaccy podawali w wątpliwość, iż oryginały powieści pisane były po angielsku.
Twórczości, jak i samemu autorowi towarzyszyły liczne skandale i znaki zapytania. Dziś wiemy już o nim znacznie więcej, dzięki spisywanym wspomnieniom i powstającym opracowaniom biografii pisarza. Jerzy Kosiński zmarł 3 maja 1991 roku śmiercią samobójczą. Został znaleziony w wannie, we własnym mieszkaniu w Nowym Jorku, z zaciśniętym na głowie foliowym workiem. Pisarz pozostawił obok siebie kartkę z pożegnalnymi słowami: Kładę się teraz do snu, na trochę dłużej niż zwykle. Nazwijmy to wiecznością.
Zachęcamy do lektury „Malowanego ptaka” oraz innych bardziej lub mniej znanych tytułów Jerzego Kosińskiego. Więcej o życiu samego pisarza oraz o jego twórczości poczytać można w publikacjach znajdujących się w zbiorach Biblioteki (tu: Jerome Charyn, Jerzy Kosiński: powieść, James P. Solan, Jerzy Kosiński – biografia, Czesław Czapliński, Życie po śmierci Jerzego Kosińskiego). Zapraszamy do odwiedzin!
Barbara Hałusek
Źródło:
Fotografia: Jerzy Kosiński 1969 rok, https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Kosi%C5%84ski [dostęp online 13.06.2023]