Kasper Miaskowski - tajemniczy poeta z gorszącymi utworami
Data rozpoczęcia: 2022-04-21
Data zakonczenia:
Był przeciwnikiem reformacji, poetą z jednej strony o zacięciu moralizatorskim, a z drugiej - kontrowersyjnym. Analizą jego dorobku zajmował się sam Henryk Sienkiewicz. Kaspra Miaskowskiego wspominamy w 400. rocznicę śmierci.
Smogorzewo jest niewielką wsią położoną w gminie Piaski. Wieści o niej pochodzą sprzed wielu wieków, a w wieku XVI właśnie w Smogorzewie urodził się Kasper Miaskowski. Kiedy dokładnie przyszedł na świat, tego nie sposób się dowiedzieć. Źródła co do tego wątku nie są precyzyjne. Przypuszcza się, że był to rok 1549 lub 1550.
To nie jedyne wątpliwości dotyczące jego życia. Nie do końca wiadomo również, jak wyglądały dzieciństwo i młodość Kaspra Miaskowskiego. Pewnikiem jest, że znakomicie znał Biblię i mitologię, co mogło wskazywać, że samodzielnie zdobywał wiedzę. Zresztą ta informacja miała znaleźć się nawet na jego nagrobku.
Dość o sprawach ostatecznych. W 1589 roku Kasper Miaskowski ożenił się, ale nie w głowie były mu poetyckie uniesienia. Żył wówczas sprawami przyziemnymi, związanymi z kłopotami finansowymi, procesami sądowymi oraz sąsiedzkimi sporami o granice majątków. W końcu opuścił rodzinne Smogorzewo i przeniósł się do Osieka.
W 1602 lub 1603 roku, za sprawą swojego brata Baltazara, osiadł we Włoszczonowej w pobliżu Kutna. Był to najlepszy okres w jego życiu. Miał wtedy czas na rozwijanie poetyckiego talentu. Napisał wiele wierszy o tematyce religijnej i okolicznościowej. Majątek opuścił w 1607 roku, a następnie powrócił do Smogorzewa, gdzie dopadły go dawne kłopoty.
Apogeum twórczości Kaspra Miaskowskiego przypadło na lata 1602-1620. Jego utwory w swej formie stanowiły przejście z epoki renesansu do baroku, a piętno na twórczości poety odcisnął ruch reformacyjny. Pozostawał on silnym zwolennikiem religii katolickiej.
Wśród jego najdoskonalszych utworów należy wymienić "Rotuły na narodzenie Syna Bożego", czyli cykl wierszy, które akcentowały innowierczą postawę autora. Te utwory badacze uznali w późniejszych okresach za kontrowersyjne, a nawet gorszące, gdyż autor wplótł w ich treść wątki mitologiczne - opiekunek sztuk pięknych, czyli Muz i boga Apollo. Dla wielu było to nie do pojęcia, choć w czasach współczesnych autorowi tego rodzaju połączenia nie były niczym nadzwyczajnym.
Kasper Miaskowski napisał też epicki poemat "Historyją na godziny kościelne rozdzieloną gorzkiej męki i okrutnej śmierci Boga wcielonego Jezusa Pana" oraz wiele utworów o charakterze osobistym. Jego wiersze miewały wydźwięk dydaktyczno-moralizatorski, zauważał w nich zepsucie obyczajów, działania korupcyjne czy intrygi.
Jego dorobek znalazł się w kręgu zainteresowania Henryka Sienkiewicza, który jeden z utworów okrzyknął nawet perełką polskiej liryki.
Kasper Miaskowski zmarł 22 kwietnia 1622 roku. Właśnie przypada 400. rocznica jego śmierci.
Więcej o Kasprze Miaskowskim na stronach Leszczyńskiej Biblioteki Cyfrowej.
Łukasz Domagała