Konferencja Naukowa ,,Wokół Jonstona’’
Data rozpoczęcia: 2023-06-16
Data zakonczenia:
Głęboko, różnorodnie z pasją i pasjonująco dwie drużyny piłkarskie wybitnych prelegentów przez dwa dni debatowały o życiu, dziełach i czasach siedemnastowiecznego słynnego w Europie leszczyńskiego uczonego. W piątek, 16 czerwca, w Leszczyńskiej Galerii Książki zamknięto Konferencją Naukową ,,Wokół Jonstona’’.
Jonston był synem szkockiego imigranta, uczniem słynnej Akademii w Bytomiu Odrzańskim (wykład prof.dr hab Bogumiły Burdy z Uniwersytetu Zielonogórskiego) i przyjacielem Jana Amosa Komeńskiego. Był też niezwykłym uczonym, którego dzieła wpłynęły znacząco na wiele dziedzin nauki nie tylko - jak się okazało - w Europie, ale i nawet w odległej, i nieufnej wobec chrześcijan siedemnastowiecznej Japonii (wykład on line pt. ,,Słoń a sprawa japońska: historia nauk zachodnich w przedwspółczesnej Japonii’’ prof. dr hab. Stanisława Meyera z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie). Był filozofem, lekarzem i wnikliwym obserwatorem świata. W Lesznie spędził ponad dwadzieścia lat życia.
Konferencję zorganizowano w 420 rocznicę urodzin uczonego, a rok 2023 Rada Miejska Leszna ustanowiła Rokiem Jana Jonstona. Jonston ma też patronować leszczyńskiemu szpitalowi.
Czwartkowo- piątkową konferencję ,,Wokół Jonstona’’ zorganizowało Leszczyńskie Towarzystwo Kulturalne przy współpracy: Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Stanisława Grochowiaka w Lesznie, Muzeum Okręgowego w Lesznie, Archiwum Państwowego w Lesznie oraz Leszczyńskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Polskiego Towarzystwa Historycznego i Polskiego Związku Filatelistów.
Każdego dnia konferencji jedenastu prelegentów przeprowadzało ponad setkę słuchaczy przez świat słynnego uczonego. Poznaliśmy więc między innymi: okoliczności, kulturę i wpływ szkockiej emigracji na Polskę (prof. dr hab. Wojciech Lipoński z UAM w Poznaniu), leszczyński i wschowski klimat kulturalny i intelektualny w czasach Jonstona (prof. dr hab. Dariusz Rott z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Barbara Ratajewska z PTH Leszno). Mówiono o Jonstonie jako o prekursorze wiedzy ornitologicznej (Grzegorz Lorek z Leszczyńskiej Grupy Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków) i dendrologicznej (dr Kazimierz Krawiarz z Wielkopolskiego Towarzystwa Przyjaciół Książki), o jego portretach (Małgorzata Gniazdowska z Muzeum Okręgowego w Lesznie) i sztuce typograficznej, która nadała wybitność jego dziełom (prof. dr hab. Arkadiusz Wagner z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu). W świat leszczyńskich aptek XVII i XVIII wieku wprowadziła zebranych Iwona Mielczarek Jagodzińska z Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego) a o wykopaliskach archeologicznych na dawnym cmentarzu kalwińskim w Lesznie mówił Marek Wróbel, z LTK. O starodrukach Jonstona w zasobach Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Stanisława Grochowiaka w Lesznie i ponad 150 innych publikacjach związanych z Janem Jonstonem tu dostępnych - Ewa Bartkowiak-Nabzdyjak.
Odkryciem Konferencji był wykład dr. Piotra Jóźwiaka z LTPN, który analizując wykłady siedemnastowiecznego uczonego o etyce odkrył w nich Jonstona prekursora tworzenia prawa medycznego i pierwszego w Polsce uczonego, który zajął się zasadami etyki lekarskiej.
- To wszystko powstawało w Lesznie, mieście arcyciekawym - mówił otwierając konferencję Andrzej Kuźmiński, dyrektor MBP Leszno. - W siedemnastym, osiemnastym wieku tworzyło ono zlepek prądów intelektualnych, religijnych, kulturowych i filozoficznych. To dzięki tolerancji i dzięki współpracy powstawały tu takie niezwykłe dzieła i tacy wspaniali ludzie jak Jonston mogli się w tym mieście rozwijać i znaleźć odpowiedni grunt dla swojej pracy naukowej.
W czwartek dr. Kamila Szymańska z Muzeum Okręgowego w Lesznie zabrała uczestników konferencji na klimatyczny spacer po Lesznie Jana Jonstona.
Pierwsza leszczyńska konferencja poświęcona Jonstonowi odbyła się w 1975 roku w czterysta lat po śmierci uczonego, a druga w 2003 roku w 400 rocznicę urodzin (o historii obchodów Jonstonowskich rocznic opowiadał w LGK Hubert Nowak z Archiwum Państwowego w Lesznie). Referaty z konferencji 2023 roku ukażą się drukiem.
Alicja Muenzberg-Czubała
Galeria
