Najsłynniejsza leszczyńska dziewica…
Data rozpoczęcia: 2025-01-30
Data zakonczenia:
Żyła cztery wieki temu i jak na swoje czasy była kobietą niezwykłą; nie dość, że utalentowaną to jeszcze świetnie wykształconą. Była też jedyną w Polsce poetką piszącą wówczas po łacinie, a przynajmniej jedyną, o której dziś wiemy. Mimo czeskiego pochodzenia uważała się za Polkę, a swoje wiersze podpisywała nawet Virgo Polona („dziewica polska”).
Mowa o Annie Memoracie, poetce związanej z kręgiem poetów leszczyńskich. Przyjęło się, że zmarła około 1645 roku. Mija więc prawdopodobnie 380. rocznica jej śmierci.
Niestety, wiele kart z życia Anny pozostaje owianych tajemnicą. Badacze spierają się między innymi co do daty i miejsca jej narodzin. Według jednych był to rok 1615, innych 1616, a Rafał Leszczyński sugeruje nawet rok 1612. Jedno jest pewne, w Lesznie przebywała od 1622 do 1626 i później od 1632 roku, w tych latach bowiem jej ojciec był kaznodzieją jednoty braci czeskich. To ojcu Anna zawdzięczała staranne wykształcenie. Zresztą najpierw uczyła się pod jego okiem, a potem uczęszczała do szkoły założonej przez Jana Amosa Komeńskiego.
Swój pierwszy wiersz, o którym wiemy, napisała w 1635 roku z okazji ślubu rektora gimnazjum. Znane są też jej utwory z lat 1640–1644. Większość wydrukowano w Lesznie, ale zachował się też jej wiersz wydany w Gdańsku.
Twórczość Anny była ceniona przez współczesnych jej leszczyńskich poetów. Pisali oni nawet wiersze na jej cześć, wychwalając przy tym talent poetki i nazywając ją „najuczeńszą dziewicą, najskromniejszą i najbardziej wykształconą”.
Tajemnicą owiana jest też data i miejsce jej zgonu oraz pochówku. Badacze ustalili, że było to najpewniej około 1645 roku. Istnieje prawdopodobieństwo, że pochowano ją w Lesznie, w obecnym parku Jana Jonstona lub u wylotu ul. Królowej Jadwigi, gdzie kiedyś mieścił się cmentarz braci czeskich.
W zbiorach MBP w Lesznie znajdują się materiały poświęcone Annie Memoracie, książki i artykuły. Zachęcamy do odwiedzin biblioteki i lektury. Część z nich można przeczytać również w domowym zaciszu, korzystając z Leszczyńskiej Biblioteki Cyfrowej. Wystarczy zajrzeć choćby na łamy „Panoramy Leszczyńskiej” z 1985 roku, w której w znajduje się seria publikacji poświęconych niezwykłej poetce autorstwa Anny Żalik.
(mach)