Poeta, który nie umiera
Data rozpoczęcia: 2022-02-07
Data zakonczenia:
Jarosław Marek Rymkiewicz (13.07.1935-03.02.2022)
Wiersze Jarosława Marka Rymkiewicza trafiały nie tylko do wąskiego grona koneserów polskiego słowa, ale także do ludzi którzy przeżywają polską historię i zastanawiają się nad tym, co jest w życiu najważniejsze.
prof. Andrzej Nowak
W wieku 86 lat zmarł Jarosław Marek Rymkiewicz, wybitny poeta, powieściopisarz, eseista, dramatopisarz i historyk literatury. Autor ważnych dla kultury polskiej dzieł jak m. in. „Umszlagplatz”, „Rozmowy polskie latem 1983”, „Metafizyka”, „Zachód słońca w Milanówku”, rozpraw historycznoliterackich o Mickiewiczu, Słowackim i Leśmianie oraz esejów historycznych.
Profesor filologii polskiej, pracownik Instytutu Literackiego Polskiej Akademii Nauk. Laureat wielu ważnych nagród literackich m. in. w 1967 roku Nagrody Fundacji im. Kościelskich, w 1984 Nagrody im. Stanisława Vincenza, nagrody literackiej im. Zygmunta Hertza paryskiej „Kultury" z 1986 roku oraz w 2003 roku Nagrody Literackiej „Nike”, przyznanej za opublikowany rok wcześniej tom wierszy „Zachód słońca w Milanówku". Znaczną popularność przyniosła mu również książka „Wieszanie”, którą śmiało można nazwać historycznym dreszczowcem opisującym nieznane epizody insurekcji kościuszkowskiej. Publikacja ta w 2008 roku nagrodzona została Nagrodą Literacką im. Józefa Mackiewicza. Pisarz tłumaczył również teksty z języka angielskiego (Thomas S. Eliot i Wallace Stevenson) i hiszpańskiego (Pedro Calderón de la Barca, Federico García Lorca).
Jarosław Marek Rymkiewicz miał własne, niepowtarzalne spojrzenie na literaturę. Jego kolejne publikacje wzbudzały emocje wśród literaturoznawców i gorące debaty wśród zaangażowanych politycznie czytelników. „Bez jego wiedzy o baroku i romantyzmie – trudno sobie wyobrazić poważną debatę o Polsce i polskości, a śmierć wybitnego pisarza otworzy pewnie dyskusję, co jest w jego dorobku najważniejsze dla nas: w zależności od naszych poglądów politycznych i estetycznych, i jacy chcemy być. Rymkiewicz jak nikt inny wyrażał w sztuce podziały między Polakami, a nawet je eskalował, sam niewolny od sprzeczności.” (Jacek Cieślak Rzeczpospolita)
Choć zaangażowany politycznie, niejednokrotnie opowiadał się po jednej ze stron deklarując swoje poparcie, nigdy natomiast do końca nie dał się „zawłaszczyć”. „Jego zaistnienie w literaturze wiązało się z przywróceniem czegoś, co zostało prawie kompletnie zniszczone przez okres stalinowski, wtedy sformułował on swoją koncepcję literatury i kultury, tzn. literatura nie może być sługą polityki, podnóżkiem i instrumentem realizacji narzucanych celów propagandowych” – pisał w jednym z wywiadów literaturoznawca profesor Włodzimierz Bolecki.
Jarosław Marek Rymkiewicz był pisarzem niezależnym, wielkowymiarowym i egzystencjalnym. Wielki klasycysta, który swój horyzont zatoczył aż po barokowe i romantyczne kresy. Tym bardziej ważny dla nas, im bliższy poezji Stanisława Grochowiaka. Motyw przemijania, śmierci, jej fizyczności, jak również ludzki wymiar brzydoty, stawały się w twórczości Rymkiewicza jednym z ważniejszych motywów przewodnich.
Cokolwiek jeszcze zrobię i cokolwiek napiszę [...] tajemnica świata nie przybliży się do mnie i nie oddali ode mnie. Pozostanie w tym samym miejscu, w którym była zawsze - nieruchoma, nieprzenikalna, niedostępna. [...] wszelkie próby odczytania jej [...] kończą się na niczym. - Jarosław Marek Rymkiewicz
Dzieła Jarosława Marka Rymkiewicza oraz liczne teksty o samym pisarzu i jego twórczości znajdują się w księgozbiorze biblioteki. J. M. Rymkiewicz „wybudował pomnik trwalszy niż ze spiżu”. Jego słowa aktualne i niepodlegające przemijaniu głoszą prawdy uniwersalne, po które warto sięgać szczególnie w czasach niepokoju i kryzysów. Zapraszamy do odwiedzin, do własnych poszukiwań i odkryć. Życzymy przyjemnej lektury!
Barbara Hałusek
Źródło:
https://www.polskieradio.pl/8/5661/Artykul/2896856,Nie-zyje-Jaroslaw-Marek-Rymkiewicz-Pisarz-uniwersalny-o-wyrazistych-pogladach"https://www.polskieradio.pl/8/5661/Artykul/2896856,Nie-zyje-Jaroslaw-Marek-Rymkiewicz-Pisarz-uniwersalny-o-wyrazistych-pogladach
https://www.rp.pl/literatura/art35648281-jaroslaw-marek-rymkiewicz-wielkosc-pelna-sprzecznosci"https://www.rp.pl/literatura/art35648281-jaroslaw-marek-rymkiewicz-wielkosc-pelna-sprzecznosci
https://culture.pl/pl/tworca/jaroslaw-marek-rymkiewicz"https://culture.pl/pl/tworca/jaroslaw-marek-rymkiewicz
https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1071626%2Ctworcy-i-przyjaciele-wspominaja-rymkiewicza-wzruszal-i-pokazywal"https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1071626%2Ctworcy-i-przyjaciele-wspominaja-rymkiewicza-wzruszal-i-pokazywal
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jarosław_Marek_Rymkiewicz"https://pl.wikipedia.org/wiki/Jaros%C5%82aw_Marek_Rymkiewicz