„Wielka tęsknota do drugiego człowieka”
Data rozpoczęcia: 2023-05-05
Data zakonczenia:
Zbigniew Jerzyna (09.05.1938-29.11.2010)
Gdyby żył, 9 maja, obchodziłby swoje 85 urodziny. Zbigniew Jerzyna, poeta, eseista, dramaturg, krytyk literacki, związany z Teatrem Polskiego Radia, autor słuchowisk radiowych i widowisk teatralnych. Współzałożyciel grupy poetyckiej „Hybrydy” i redaktor m.in. „Kultury” czy „Przeglądu Tygodniowego”. Wierny przyjaciel i kolega po fachu Stanisława Grochowiaka.
Zbigniew Jerzyna uważany był za typowego przedstawiciela grupy „Hybrydy”. Jednak właśnie wczesny debiut poetycki w 1957 roku, pozwalał mu określać siebie jako poetę pokolenia „Współczesności”. I taka była początkowo jego poezja, mocno Grochowiakowa. Z bieganiem czasu Zbigniew Jerzyna wypracował własny styl i stał się „poetą właśnie w sposobie życia; delikatnym, wrażliwym, niezbyt zaradnym, mało wymagającym, ciągle niepewnym swoich wyborów”. Ten poeta genialny, równie mistrzowsko opracowywał i poprzedzał wstępem poetyckie zbiory m.in. do wierszy Jana Kochanowskiego, Jana Lechonia, Mirona Białoszewskiego czy Stanisława Przybyszewskiego. Jego bogaty dorobek to także studia i opracowania literatury obcej m.in. Anny Achmatowej, Reinera Marii Rilkego, Osipa Mandelsztajna, czy „Poetów wyklętych” (od Villona do Morrisona). Jerzyna był także doskonałym krytykiem literackim i felietonistą o dorobku ponad 500 felietonów. Jego wiersze i słuchowiska przetłumaczono na 35 języków obcych. Z powodzeniem pisał również książki dla dzieci, najbardziej znane wśród nich to „Wśród drzew” oraz „Czarne oczy wiśni”.
Był pisarzem o ciepłym i czułym spojrzeniu na drugiego człowieka, refleksyjnym zaś na świat i naszą w nim egzystencję. W towarzystwie zapamiętany również jako pełen swojskiego poczucia humoru i anegdot o znajomych od kielicha m.in. Janie Himilsbachu, Zdzisławie Maklakiewiczu, przede wszystkim zaś o przyjacielu Stanisławie Grochowiaku, z którym znali się ponad dwie dekady, z którym Jerzyna niejednokrotnie spędzał Wielkanoc w swojej rodzinnej wsi na Kujawach.
Zbigniew Jerzyna widział świat po „Jerzynowemu” i w ten sposób również pokonywał życiowe przeciwności twierdząc, że „poezja to przede wszystkim specyficzny sposób rozstrzygania problemu poszczególnego człowieka. Najwięcej mówię o sobie, gdyż ja jestem dla siebie największym problemem. Ja uwikłany w istnienie, w rodzinę, w historię. Poezja powinna rozjaśniać te pułapki bytu. To, co wyżej napisałem, nie jest do końca prawdą, bowiem poezja może przede wszystkim jest wielką tęsknotą do drugiego człowieka.”
Zbigniew Jerzyna zmarł 29 listopada 2010 roku spoczął na cmentarzu powązkowskim w Warszawie.
W bogatym księgozbiorze Biblioteki znajdują się, niestety zapomniane już, dzieła Zbigniewa Jerzyny. Wspominając poetę w jego osiemdziesiąte piąte urodziny warto sięgnąć po jego poezje, poczytać o samym poecie, jak i sięgnąć po jego wspomnienia o przyjacielu Stanisławie Grochowiaku.
Barbara Hałusek
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zbigniew_Jerzyna [dostęp online 05.05.2023r.]
https://zlpinfo.eu/zbigniew-jerzyna.html [dostęp online 05.05.2023r.]
https://zlpinfo.eu/publikacje/felietony-i-komentarze/ewa-bartoszewicz-badz-w-moich-oczach-wspomnienie-o-zbigniewie-jerzynie.html [05.05.2023r.]