Zbigniew Herbert (29.10.1924-28.07.1998)
Data rozpoczęcia: 2023-07-28
Data zakonczenia:
Zbigniew Herbert (29.10.1924-28.07.1998)
Niestrudzony podróżnik. Porywający eseista. Genialny poeta. Wieczny dowcipniś i kawalarz? Czy raczej pisarz dręczony depresjami, gniewem, przez dekady walczący z bólem ciała i duszy? Nieprzenikniony? Zawsze osobny? Z pewnością: człowiek budujący swe życie na przekór historii, modom, przeciwnościom losu, biedzie, własnym słabościom. Płynący pod prąd.
Andrzej Franaszek, Herbert: biografia, Kraków 2018, nota od wydawcy
Dwadzieścia pięć lat temu, 28 lipca 1998 roku, zmarł Zbigniew Herbert, poeta, eseista, dramaturg, twórca słuchowisk, autor m.in. słynnego cyklu poetyckiego „Pan Cogito”, esejów i opowiadań m.in. „Barbarzyńca w ogrodzie”, „Martwa natura z wędzidłem” czy „Labirynt nad morzem”, z wykształcenia ekonomista, prawnik i filozof, zdobywca ponad dwudziestu prestiżowych nagród literackich. W latach sześćdziesiątych jeden z ważniejszych kandydatów do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich poetów, którego dzieła tłumaczone były na 38 języków obcych.
Debiut poetycki Herberta przypadł na rok 1950, kiedy to na łamach czasopisma „Dziś i Jutro” opublikowano je wiersze „Napis”, „Pożegnanie września” i „Złoty środek”. Utwory te wydrukowano jednak bez zgody autora, zatem za faktyczny początek uważane jest opublikowanie w „Tygodniku Powszechnym”, z końcem tego samego roku, wiersza pt. „Palce wrzeciona dźwięków…”.
Herbert próbował zarabiać na życie pisaniem jednak dochód, który przynosiły publikacje, nie wystarczał. Aby móc dorobić, poeta imał się różnych prac, niekoniecznie literackich. Warto tu wymienić pracę w charakterze karmiciela wszy, w pracowni profesora Rudolfa Weigla, jak i stanowisko tzw. kalkulatora chronometrażysty w spółdzielni inwalidzkiej „Wspólna sprawa”. Dla Herberta nie było ograniczeń, co pozwoliło mu również objąć posadę asystenta w biurze przemysłu torfowego „Torfprojekt”, a nawet dyrektora zarządu Związku Kompozytorów Polskich. Ten jeden z najbardziej rozpoznawalnych i popularnych w polskiej literaturze, poeta, nie był również wolny od kontrowersji
i niedomówień. To postać, wokół której narosło bardzo wiele mitów, do których powstania w dużej mierze przyczyniał się sam poeta. W światowej literaturze rozpoznawany dzięki postaci Pana Cogito, który od powstania cyklu o tym tytule, już do końca życia pisarza, utożsamiany był jako jego poetyckie alter ego, dzięki któremu Herbert stał się jednym z najczęściej tłumaczonych polskich pisarzy.
Zbigniew Herbert to wielkowymiarowy, barwny i na pewno niejednoznaczny polski pisarz. Twórca, który oprócz literatury umiłował również sztukę i nade wszystko, związane z obiema dziedzinami, podróże. Przygotowania do tych ostatnich przypłacił swoim zdrowiem, gdyż żeby wyjechać gdziekolwiek poza granice kraju, czynił przygotowania, które ciągnęły za sobą skrajną oszczędność. Podróż dawała mu wolność związaną z przekraczaniem granic. Uważał, że jej istotą jest być podróżnikiem a nie turystą.
Zbigniew Herbert zmarł 28 lipca 1998 roku w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu powązkowskim.
Uwadze naszych czytelników polecamy liczne publikacje dotyczące Zbigniewa Herberta, znajdujące się w księgozbiorze Biblioteki, zarówno same dzieła poety, jak i te poświęcone jego życiu i twórczości m.in. Joanny Siedleckiej „Pan od poezji: o Zbigniewie Herbercie” czy Andrzeja Franaszka dwutomowe wydanie „Herbert: biografia”. Zachęcamy również do obejrzenia jednego ze spotkań literackich Między Wierszami, podczas którego zaproszeni goście opowiadali o Zbigniewie Herbercie: https://www.youtube.com/watch?v=EQAMarARrxM
Barbara Hałusek
Źródło:
Fotografia Zbigniewa Herberta http://herbertiada.pl/kalendarium-zycia-zbigniewa-herberta/ [dostęp online 27.07.2023]