Zmarł mistrz Kundera
Data rozpoczęcia: 2023-07-12
Data zakonczenia:
Nie żyje Milan Kundera - wybitny czeski i francuski pisarz, dramaturg i myśliciel. Był od wielu lat uważany za jednego z najważniejszych europejskich twórców i wymieniany wśród kandydatów do Nagrody Nobla. Nie doczekał. Miał 94 lata.
Kundera urodził się w Brnie. Był synem wybitnego pianisty i rektora Akademii Sztuk Scenicznych w tym mieście. Studiował muzykologię, literaturę i sztuki sceniczne. Wyrzucany (za działalność antypartyjną) i przyjmowany z powrotem do partii (było to inspiracją do napisania pierwszej powieści ,,Żart’’ ) zaangażował się w Praską Wiosnę a ostatecznie odciął się od czeskiej kultury. Nie pozwalał nawet na tłumaczenie na czeski swoich napisanych po francusku książek. Na czarnej liście w Czechosłowacji jego książki były od 1968 roku. Wyemigrował do Francji w 1975. Tam opublikował między innymi ,,Księgę śmiechu i zapomnienia’’, oraz swą najsłynniejszą powieść ,,Nieznośna lekkość bytu’’. Opowieść o burzliwych losach małżeństwa uwikłanego w historię - Praską Wiosnę, emigrację i koszty swoich osobistych wyborów - w 1988 roku zekranizował Philip Kaufman. Kundera nie był zadowolony z efektów i nie zgodził się już na żadne przekładanie swoich książek na film. Stronił do blichtru. Pisał odświeżająco, bezkompromisowo i filozoficznie. Inne dzieła mistrza Kundery to: ,,Śmieszne miłości’’, ,,Kubuś i jego Pan. Hołd w trzech aktach dla Denisa Diderota’’, ,,Życie jest gdzie indziej’’ , ,,Walc pożegnalny’’, ,,Księga śmiechu i zapomnienia’’, ,,Sztuka powieści’’, ,,Nieśmiertelność’’, ,,Zdradzone testamenty’’,,,Tożsamość’’, ,,Niewiedza’’.
Milan Kundera odszedł wczoraj, 11 lipca, w Paryżu.
„Wszystko polega na tym, żeby człowiek był taki, jaki jest, żeby nie wstydził się chcieć tego, czego chce i marzyć o tym, o czym marzy. Ludzie są na ogół niewolnikami konwenansów. Ktoś im powiedział, że powinni być tacy i tacy, i starają się być takimi aż do śmierci, nie wiedząc nawet, kim byli i kim są naprawdę. Nie są więc nikim i niczym, postępują niejednoznacznie, niejasno, chaotycznie. Człowiek przede wszystkim musi mieć odwagę być sobą“ — ,,Żart’’
„Świat, w którym gówno jest zanegowane i wszyscy się zachowują jakby nie istniało to estetyczny ideał, który nazywa się kiczem. (…) Kicz jest estetycznym ideałem wszystkich polityków, wszystkich politycznych partii i ruchów. W społeczeństwie, w którym istnieją obok siebie różne kierunki polityczne i ich wpływy się wzajemnie znoszą albo ograniczają, możemy jeszcze jako tako uciec przed inkwizycją kiczu. Jednostka może uchronić swą osobowość, a artysta stworzyć nieoczekiwane dzieła. Ale tam, gdzie pełną władzę ma jeden jedyny ruch polityczny, znajdujemy się natychmiast w krainie kiczu totalnego. (…) Oznacza to, że wszystko, co narusza kicz, jest eliminowane z życia: każdy przejaw indywidualizmu (...) każda wątpliwość (...), ironia (...). W krainie totalnego kiczu odpowiedzi są z góry znane i wykluczają jakiekolwiek pytania. Wynika z tego, że rzeczywistym przeciwnikiem totalnego kiczu jest człowiek, który pyta. Pytanie jest jak nóż, który rozcina płótno namalowanej dekoracji, abyśmy mogli zajrzeć, co się za nią kryje“. — ,,Nieznośna lekkość bytu’’
O co pytał Kundera? Zapraszamy do Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Stanisława Grochowiaka w Lesznie. Ma w zasobach większość najważniejszych powieści Milana Kundery. Każdą książkę będącą w Leszczyńskiej Galerii Książki (pl. Jana Metziga 25) można zamówić i odebrać w którejkolwiek bibliotecznej filii.
Alicja Muenzberg-Czubała